|
ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
Α.- ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ -ΔΩΡΕΩΝ -ΓΟΝ. ΠΑΡΟΧΩΝ
Ποιος είναι υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς;
Ο κληρονόμος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του (61 Ν.2961/2001)
Ποια είναι η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φόρου κληρονομιάς;
Μέσα σε έξι μήνες αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα ή μέσα σε ένα χρόνο αν ο κληρονομούμενος ή οι κληρονόμοι ή οι κληροδόχοι διέμεναν κατά το χρόνο θανάτου στην αλλοδαπή.
Η προθεσμία αρχίζει από:
το θάνατο του κληρονομουμένου
τη δημοσίευση της διαθήκης ή
τη δημοσίευση της τελεσίδικης απόφασης που κηρύσσει την αφάνεια ή
το θάνατο του υπόχρεου σε δήλωση, αν αυτός δεν υπέβαλε δήλωση ή
το διορισμό των κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, των εκτελεστών διαθήκης, των συνδίκων πτώχευσης ή
την αναγνώρισή τους, σε περίπτωση κληρονόμων σχολαζουσών κληρονομιών ή
το χρόνο που ορίζεται στα άρθρα 7 και 8 Ν.2961/2001
Η κατά τα άνω εξάμηνη ή ετήσια προθεσμία μπορεί να παραταθεί για τρεις (3) κατ΄ ανώτατο όριο μήνες, με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., αν συντρέχουν αποχρώντες λόγοι (άρθρα 62, 63 και 64 Ν.2961/2001)
Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται κατά την υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς;
α) Ληξιαρχική πράξη θανάτου
β) αντίγραφο διαθήκης
γ) κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής περί του είδους και του βαθμού συγγενείας προς τον κληρονομούμενο
δ) πιστοποιητικό του Γραμματέα Πρωτοδικών περί μη δημοσιεύσεως νεώτερης διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διαδοχής
ε) πιστοποιητικό για την ηλικία του επικαρπωτή, όταν για τον προσδιορισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη η ηλικία αυτού
στ) έγγραφο νομιμοποιήσεως, σε περίπτωση πληρεξουσίου
ζ) τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης
η) αποδεικτικά χρεών της κληρονομιάς
(άρθρο 67 Ν.2961/2001 )
Ποιος είναι αρμόδιος προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. για την υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς;
Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. της κατοικίας του κληρονομουμένου ή ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. κατοίκων εξωτερικού αν ο κληρονομούμενος ήταν κάτοικος αλλοδαπής.
Αν όμως ο κληρονομούμενος είχε την κατοικία του στην αλλοδαπή, αλλά πέθανε στην Ελλάδα, αρμόδιος είναι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. του τόπου θανάτου.
(άρθρο 66 Ν.2961/2001)
Ποιος είναι υπόχρεος υποβολής δήλωσης φόρου δωρεάς - γονικής παροχής;
Είναι οι συμβαλλόμενοι δωρητής δωρεοδόχος- γονέας-τέκνο και, σε περίπτωση άτυπης δωρεάς, είναι ο δωρεοδόχος (άρθρο 85 Ν.2961/2001).
Ποιος είναι αρμόδιος προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. για την υποβολή δήλωσης φόρου δωρεάς- γονικής παροχής;
Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. της κατοικίας του δωρητή (άρθρο 87 Ν.2961/2001).
Ποια είναι η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φόρου δωρεάς -γον. παροχής;
Η δήλωση υποβάλλεται πριν από την κατάρτιση του συμβολαίου, το οποίο συντάσσεται με βάση θεωρημένο αντίγραφο της δήλωσης, και, προκειμένου για άτυπες δωρεές, μέσα σε έξι μήνες από την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς στο δωρεοδόχο (άρθρο 86 Ν.2961/2001).
Ποιο είναι το όριο των γονικών παροχών;
Είναι το ποσό των 82.000 Ευρώ αυτοτελώς για κάθε γονέα. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται σε 123.000 Ευρώ, όταν ο ένας από τους γονείς έχει αποβιώσει. Στα πιο πάνω ποσά συνυπολογίζονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές των γονέων προς τα τέκνα τους που έχουν υπαχθεί σε φόρο και όχι τα απαλλασσόμενα ποσά (άρθρο 34 ενότητα Β΄ Ν.2961/2001).
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις απαλλαγής από το φόρο κληρονομιών για την απόκτηση της πρώτης κατοικίας;
Ο κληρονόμος ή κληροδόχος ή ο σύζυγος αυτού ή τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη οικία ή διαμέρισμα που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς τους ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων (άρθρο 26 ενότητα Α΄ Ν.2961/2001).
Ποια είναι τα αφορολόγητα ποσά για την απόκτηση πρώτης κατοικίας αιτία θανάτου;
Ποσό 42.000 Ευρώ για κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 21.000 Ευρώ για το σύζυγο και καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του κληρονόμου ή κληροδόχου και κατά 23.000 Ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του κληρονόμου ή κληροδόχου, εφόσον στο δικαιούχο κληρονόμο ή κληροδόχο περιέρχεται μία μόνο οικία ή διαμέρισμα εξ ολοκλήρου και κατά πλήρες δικαίωμα κυριότητας και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου (άρθρα 26 ενότητα Α΄ Ν.2961/2001 και 12 παρ. 14 Ν.2948/2001).
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις απαλλαγής από το φόρο γονικών παροχών για την απόκτηση πρώτης κατοικίας;
Να μεταβιβάζεται οικία ή διαμέρισμα ή οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τάσσει το άρθρο 26 ενότητα Α΄ Ν.2961/2001 (άρθρο 43 ενότητα Α΄ Ν.2961/2001).
Ποια τα αφορολόγητα ποσά για την απόκτηση πρώτης κατοικίας με γονική παροχή;
Ποσό 7.100 Ευρώ για το δικαιούχο της γονικής παροχής και 5.000 Ευρώ για το σύζυγο και καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και 7.500 Ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του. Αν ο δικαιούχος της γονικής παροχής παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67% η απαλλαγή ανέρχεται στο μισό της φορολογητέας αξίας του ακινήτου μη δυνάμενη να υπερβεί τα 71.000 Ευρώ (άρθρα 43 ενότητα Α΄ Ν.2961/2001 και 12 παρ. 16 Ν.2948/2001).
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις της αγροτικής απαλλαγής στη φορολογία κληρονομιών, δωρεών, γον. παροχών;
- Ο κληρονόμος ή δωρεοδόχος να είναι παιδί ,σύζυγος, γονείς ή αδελφοί του δικαιοπαρόχου (κληρονομουμένου -δωρητή)
-Οι κληρονόμοι ή δωρεοδόχοι να ασχολούνται κατά κύριο επάγγελμα με τη γεωργία ή κτηνοτροφία και
- η έκταση να χρησιμοποιείται για 15 χρόνια συνεχώς και αποκλειστικά για γεωργοκτηνοτροφική εκμετάλλευση (άρθρο 26 ενότητα Β΄).
Γεωργικές απαλλαγές
Δεν φορολογείται το μέχρι 3.500 Ευρώ τμήμα της στρεμματικής αξίας μεταβιβαζόμενης γεωργοκτηνοτροφικής έκτασης για κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο ή δωρεοδόχο και συνολικά για ποσό 120.000 Ευρώ και μέχρι 100 στρέμματα εφόσον η κατά στρέμμα αξία τους δεν υπερβαίνει τα 7.000 Ευρώ.
Ανεξάρτητα από την πιο πάνω απαλλαγή και πρόσθετα σ΄ αυτήν όταν η κληρονομική μερίδα αποτελείται κατά το μισό τουλάχιστον της αξίας της από γεωργοκτηνοτροφικά περιουσιακά στοιχεία, ο κληρονομούμενος ασχολείτο κατά κύριο επάγγελμα με γεωργοκτηνοτροφικές εργασίες και η κληρονομιά περιέρχεται σε κατιόντες ή ανιόντες ή σύζυγο κληρονομουμένου, αφαιρείται και δε φορολογείται το τριπλάσιο ποσό των αφορολογήτων της Α΄ και Β΄ κατηγορίας, δηλαδή ποσό 60.000 για κληρονόμους που εντάσσονται στην Α΄ κατηγορία και 45.000 για κληρονόμους που εντάσσονται στη Β΄ κατηγορία.
Προσαυξημένα αφορολόγητα ποσά στο τετραπλάσιο των αφορολογήτων ορίων της Α΄ και Β΄ κατηγορίας ισχύουν για νέους αγρότες μέχρι 40 ετών (άρθρο 26 ενότητες Β΄ και Γ΄ Ν.2961/2001).
Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος κληρονομιών, δωρεών;
Σε 24 ίσες άτοκες μηνιαίες δόσεις αν η βεβαίωση έγινε με βάση τη δήλωση ή την πράξη καταλογισμού, κάθε μία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 300 Ευρώ πλην της τελευταίας
Σε 6 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις αν για τη βεβαίωση του φόρου ως τίτλος λαμβάνεται η απόφαση διοικητικού δικαστηρίου και δικαστικού συμβιβασμού
(άρθρο 82 Ν.2961/2001)
Ποιος είναι ο χρόνος φορολογίας για την κτήση αιτία θανάτου;
Ο χρόνος φορολογίας μετατίθεται σε μεταγενέστερο του θανάτου χρονικό σημείο αυτοδίκαια στις περιπτώσεις αναβλητικής αίρεσης, επιδικίας περί το κληρονομικό δικαίωμα ή περί την κληρονομιά διαχωρισμού επικαρπίας από την κυριότητα αναγκαστικής απαλλοτρίωσης κ.λ.π. ή με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. στις περιπτώσεις του άρθρου 8 του Ν.2961/2001 (άρθρο 7 Ν.2961/2001).
Πότε παραγράφεται το δικαίωμα του δημοσίου για επιβολή φόρου κληρονομιάς ή δωρεάς, γονικής παροχής;
Παραγράφεται μετά την πάροδο 10 ετών, αν υποβλήθηκε δήλωση, ή 15 ετών, αν δεν υποβλήθηκε δήλωση.
Ανεξάρτητα από τα παραπάνω το δικαίωμα του δημοσίου είναι παραγραμμένο για όλες τις υποθέσεις για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε μέχρι 31-12-1984 (άρθρο 102 Ν.2961/ဲ001).
Ποια είναι τα αφορολόγητα όρια και οι φορολογικοί συντελεστές στη φορολογία κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών;
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α΄
Κλιμάκια Συντελεστής Φόρος Φορολογητέα Φόρος που
κλιμακίου (%) κλιμακίου περιουσία αναλογεί
20.000 --- --- 20.000 ---
40.000 5 2.000 60.000 2.000
160.000 10 16.000 220.000 18.000
Yπερβάλλον 20
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β΄
Κλιμάκια Συντελεστής Φόρος Φορολογητέα Φόρος που
κλιμακίου (%) κλιμακίου περιουσία αναλογεί
15.000 --- --- 15.000 ---
45.000 10 4.500 60.000 4.500
160.000 20 32.000 220.000 36.500
Yπερβάλλον 20
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γ΄
Κλιμάκια Συντελεστής Φόρος Φορολογητέα Φόρος που
κλιμακίου (%) κλιμακίου περιουσία αναλογεί
5.000 --- --- 5.000 ---
55.000 20 11.000 60.000 11.000
160.000 30 48.000 220.000 59.000
Yπερβάλλον 40
Β. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
Ποιο είναι το αντικείμενο του φ.μ.α και ποιος ο υπόχρεος για την καταβολή του φόρου;
Σε κάθε μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία και εμπραγμάτου επί ακινήτου δικαιώματος καθώς και σε μεταβίβαση πλοίου με ελληνική σημαία στην αξία αυτών επιβάλλεται φόρος, υπόχρεος για την καταβολή του οποίου είναι ο αγοραστής.
Ποια είναι η αρμόδια Δ.Ο.Υ για την υποβολή της δήλωσης;
Για κάθε μεταβίβαση ακινήτου οι συμβαλλόμενοι υποχρεούνται πριν από τη σύνταξη του συμβολαίου, να επιδώσουν κοινή δήλωση φ.μ.α προς τον αρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ της περιφέρειας στην οποία βρίσκεται το ακίνητο.
Σε πόσα αντίγραφα υποβάλλεται η δήλωση;
Η δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίγραφα εκ των οποίων το ένα κρατείται από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ και το δεύτερο, αφού βεβαιωθεί από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ για την ακρίβεια της αντιγραφής παραδίδεται στον συμβαλλόμενο.
Επιτρέπεται η επίδοση της δήλωσης σε αναρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ.;
Επιτρέπεται η επίδοση της δήλωσης σε αναρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ , όταν είναι δύσκολη η επίδοσή της στον αρμόδιο Προϊστάμενο, ο οποίος αφού καταχωρήσει τη δήλωση αυτή στο βιβλίο δηλώσεων, υποχρεούται να αποστείλει αυτή στον αρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. προς έλεγχο. Η δήλωση αυτή είναι απαράδεκτη αν δεν περιέχει διορισμό ειδικού αντικλήτου του αγοραστού, ο οποίος κατοικεί στην έδρα της Δ.Ο.Υ προς την οποία θα διαβιβασθεί η δήλωση αυτή.
Κατ’ εξαίρεση, αν στην περιφέρεια που βρίσκεται το μεταβιβαζόμενο ακίνητο εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων ο αναρμόδιος Προϊστάμενος Δ.Ο.Υ , στον οποίο επιδίδεται η δήλωση , χορηγεί αντίγραφο της δήλωσης για τη σύνταξη του συμβολαίου και στη συνέχεια διαβιβάζει τη δήλωση στον αρμόδιο Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. για έλεγχο των προσδιοριστικών στοιχείων του ακινήτου που δηλώθηκε.
Πως καταβάλλεται ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων;
Στις περιοχές που εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, κατά την υποβολή της δήλωσης Φ.Μ.Α., ο φορολογούμενος υποχρεούται να αναγράφει σε αυτήν την αντικειμενική αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου, βάσει της οποίας καταβάλλει εφάπαξ το φόρο που αναλογεί. Σε περίπτωση που το τίμημα είναι μεγαλύτερο της αντικειμενικής αξίας, ο φόρος υπολογίζεται επί του τιμήματος. Αν όμως ο φορολογούμενος αμφισβητήσει την αντικειμενική αξία του ακινήτου, έχει το δικαίωμα μέσα σε 60 ημέρες από τότε που υπέβαλλε τη δήλωση να προσφύγει στα διοικητικά δικαστήρια, τα οποία θα αποφανθούν για το προσδιορισμό της αξίας με βάση τα συγκριτικά στοιχεία.
Στις υπόλοιπες περιοχές που δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, κατά την υποβολή της δήλωσης Φ.Μ.Α., ο φορολογούμενος καταβάλλει εξ ολοκλήρου το φόρο που αναλογεί με βάση την αξία που δήλωσε. Στη συνέχεια, ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. προσδιορίζει προσωρινά την αγοραία αξία του ακινήτου και ο αγοραστής έχει πλέον το δικαίωμα μέσα σε δίμηνη ανατρεπτική προθεσμία από την ημερομηνία παραλαβής της δήλωσης να επιδώσει συμπληρωματική δήλωση σύμφωνα με τη προσωρινή αξία του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. και να καταβάλλει χωρίς προσαυξήσεις και πρόστιμα το μισό του αναλογούντος φόρου και το υπόλοιπο μισό τον επόμενο της βεβαίωσης μήνα. Στη περίπτωση που δεν υποβάλλει τη πιο πάνω συμπληρωματική δήλωση, ενεργείται πλέον τακτικός έλεγχος από το προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. για το προσδιορισμό της αξίας, χωρίς να τον δεσμεύει πλέον η προσωρινή προεκτίμηση και στη συνέχεια εκδίδεται το σχετικό φύλλο ελέγχου. Μέσα σε 60 ημέρες από την κοινοποίηση του φύλλου ελέγχου ο αγοραστής έχει το δικαίωμα να συμβιβαστεί ή να προσφύγει στα διοιητικά δικαστήρια.
Ποιοι εναι οι συντελεστές για τον υπολογισμό του Φ.Μ.Α.;
Ο υπολογισμός του φόρου μεταβίβασης ακινήτων γίνεται με τρεις συντελεστές. Τον ακέραιο, το μειωμένο στο μισό και το μειωμένο στο 1/4.
Ο ακέραιος συντελεστής 7% υπολογίζεται στο μέχρι του ποσού των δεκαπέντε χιλιάδων (15000) ευρώ της φορολογητέας αξίας και αυξάνεται σε 9% για το άνω του ποσού αυτού τμήμα της. Οι παραπάνω συντελεστές Φ.Μ.Α. προσαυξάνονται από 7% σε 9% και από 9% σε 11% αντίστοιχα, όταν το ακίνητο που μεταβιβάζεται βρίσκεται σε εντός σχεδίου περιοχή που λειτουργεί ή έχει συσταθεί Πυροσβεστική Υπηρεσία. Στο ποσό του κύριου φόρου επιβάλλεται και φόρος υπέρ δήμων και κοινοτήτων 3%.
Για να γίνει κατανοητό αυτό, παρατίθενται τα ακόλουθα παραδείγματα
α} Ο Α αγοράζει οικόπεδο αξίας 8.800 ευρώ σε περιοχή που δεν υπάρχει Πυροσβεστική Υπηρεσία. Ο αναλογών φόρος μεταβίβασης θα υπολογισθεί με συντελεστή 7%.
β} Ο Α αγοράζει οικόπεδο αξίας 16.000 ευρώ σε περιοχή που υπάρχει Πυροσβεστική Υπηρεσία. Ο αναλογών φόρος θα υπολογισθεί για το μέχρι των 15.000 ευρώ τμήμα της αγοραίας αξίας με συντελεστή 9%, για το άνω δε των 1.000 ευρώ τμήμα με συντελεστή 11%.
Ο Φ.Μ.Α. που προκύπτει κατά τα προεκτεθέντα μειώνεται στο μισό ή στο ένα τέταρτο ανάλογα με τη νομική μορφή της πραγματοποιούμενης μεταβίβασης ή την ιδιότητα των συμβαλλόμενων προσώπων.
α) Φ.Μ.Α. μειωμένος στο τέταρτο.
Οι περιπτώσεις που ο Φ.Μ.Α. μειώνεται στο τέταρτο είναι η αυτούσια διανομή ακινήτων μεταξύ των συγκυρίων, η διάλυση προσωπικών εταιριών και η αυτούσια μεταβίβαση των ακινήτων της εταιρείας στους εταίρους της καθώς και η αυτούσια απόληψη ακινήτων της εταιρείας από εταίρους που αποχωρούν από αυτή. καθώς και η συνένωση οικοπέδων.
β) Φ.Μ.Α. μειωμένος στο μισό
Οι περιπτώσεις που ο Φ.Μ.Α. μειώνεται στο μισό είναι η ανταλλαγή ακινήτων ίσης αξίας, η υποχρεωτική ανταλλαγή οικοπέδων, συγχώνευση Α.Ε. και Συνεταιρισμών, η αναγκαστική απαλλοτρίωση για δημόσια ωφέλεια και η μεταβίβαση σε σωματειακό γυμναστήριο καθώς και συνένωση οικοπέδων.
Σε ποιες περιπτώσεις επίκλησης χρησικτησίας δεν οφείλεται φόρος;
Όταν για τα ακίνητα που μεταβιβάζονται με επαχθή ή χαριστική αιτία συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις
α) να βρίσκονται σε δήμους ή κοινότητες με πληθυσμό μέχρι 2000 κατοίκους
β) να μην βρίσκονται σε ζώνη ακτίνας 500μ. από το χειμέριο κύμα
γ) αν πρόκειται για αγροτεμάχιο η αξία του μαζί με τις εγκαταστάσεις που βρίσκονται πάνω σ’αυτό και εξυπηρετούν΄αποκλειστικά τον προορισμό τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 1760,82 Ευρώ ανά στρέμμα.
δ) αν πρόκειται για οικόπεδο, η αξία του να μην υπερβαίνει τα 5,86 Ευρώ ανά τετρ. μέτρο ανεξάρτητα από τα κτίσματα που τυχόν υπάρχουν σε αυτό.
ε) Σε ποιες περιπτώσεις σύστασης ή τροποποίησης οριζόντιας η κάθετης ιδιοκτησίας οφείλεται Φ.Μ.Α.;
Σε κάθε περίπτωση σύστασης ή τροποποίησης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας θα πρέπει να ερευνάται αν συντελείται, άμεσα ή έμμεσα, μεταβίβαση εμπραγμάτων επί ακινήτων δικαιωμάτων μεταξύ των συγκυρίων, είτε με μορφή διανομής, είτε ανταλλαγής, είτε πώλησης, είτε δωρεάς ιδανικών μεριδίων. π.χ.
- σύσταση σε οικόπεδο με υφιστάμενα κτίσματα.
- σύσταση και στο μελλόκτιστο δικαίωμα υψούν με υφιστάμενα κτίσματα
- μεταφορά ποσοστών εξ αδιαιρέτου οικοπέδου σε μελλόκτιστο δικαίωμα υψούν, στο οποίο υφίστανται κτίσματα και στις οριζόντιες ιδιοκτησίες αυτών έχει κατανεμηθεί το σύνολο των ποσοστών του οικοπέδου.
- τροποποίηση σύστασης με απόσπαση τμήματος οριζόντιας ιδιοκτησίας από εκείνη στην οποία ανήκε και μεταφορά της σε οριζόντια ιδιοκτησία άλλου συνιδιοκτήτη
- σύσταση με διανομή ψιλής κυριότητας.
- διανομή υφιστάμενης κάθετης ιδιοκτησίας σε οικόπεδο με κτίσματα.
- κατάργηση υφιστάμενης σύστασης σε οικόπεδο με κτίσματα
Ποιες οι προϋποθέσεις εφαρμογής τεκμηρίου αποπερατωμένου διαμερίσματος;
α) να μεταβιβάζονται ιδανικά μερίδια οικοπέδου
β) η μεταβίβαση να γίνεται με αντάλλαγμα.
γ) να έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια ανέγερσης πολυκατοικίας, ή η σχετική αίτηση να έχει υποβληθεί το αργότερο σε 2 χρόνια από τη μεταβίβαση και
δ) η ανέγερση των κτισμάτων να γίνει είτε από των πωλητή των ποσοστών του οικοπέδου, είτε από εργολάβο ο οποίος ανέλαβε με αντιπαροχή την ανέγερση της πολυκατοικίας, είτε από τρίτο πρόσωπο το οποίο ενεργεί για λογαριασμό είτε του οικοπεδούχου είτε του εργολάβου.
Πότε οφείλεται φόρος διανομής;
Κατά την αυτούσια διανομή ακινήτων μεταξύ των συγκυρίων τους οφείλεται φμα, αν συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις
α) η διανομή να είναι αυτούσια δηλαδή ο καθένας από τους συγκυρίους να παίρνει είτε ένα διαιρετό μέρος των ακινήτων που διανέμονται είτε ποσοστό εξ αδιαιρέτου, αυτών.
β) η αξία της μερίδας που παίρνει από τη διανομή κάθε συγκύριος δηλ. η φυσική του μερίδα, να είναι ίση με την αξία της ιδανικής του μερίδας δηλ. με την αξία που είχε η εξ αδιαιρέτου συμμετοχή του.
μ.α. μειωμένος στο Ό επιβάλλεται στο σύνολο της περιουσίας που διανέμεται και σε περίπτωση άνισης διανομής, η επί πλέον αξία θεωρείται ότι αποκτάται με ξεχωριστή μεταβίβαση και φορολογείται με ακέραιο συντελεστή φμα αν καταβληθεί αντάλλαγμα, διαφορετικά οφείλεται φόρος δωρεάς.
Σε περιπτώσεις άνισης διανομής η διαφορά της φυσικής από την ιδανική μερίδα υποβάλλεται τόσο σε φόρο διανομής όσο και κατά περίπτωση σε φόρο δωρεάς ή φμα με ακέραιο συντελεστή.
Ποιοι είναι οι πρόσθετοι φόροι και πότε επιβάλλονται;
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 2523/1997
α) Σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης , επιβάλλεται πρόσθετος φόρος που ορίζεται σε ποσοστό 3,5% επί του φόρου , την πληρωμή του οποίου θα απέφευγε ο υπόχρεος λόγω μη υποβολής της δήλωσης για κάθε μήνα καθυστέρησης.
β) Σε περίπτωση υποβολής ανακριβούς δήλωσης, επιβάλλεται στον υπόχρεο πρόσθετος φόρος που ορίζεται σε ποσοστό 3% επί του φόρου , την πληρωμή του οποίου θα απέφευγε, για κάθε μήνα καθυστέρησης.
γ) Σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης δήλωσης, επιβάλλεται πρόσθετος φόρος που ορίζεται σε ποσοστό 1,5% επί του φόρου που οφείλεται με τη δήλωση , για κάθε μήνα καθυστέρησης.
Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 2 του ν. 2523/97, ορίζονται ως ανώτατα όρια για την επιβολή πρόσθετων φόρων, το ποσοστό 200% για υποβολή εκπρόθεσμης δήλωσης και 300% για την υποβολή ανακριβούς δήλωσης ή μη υποβολής δήλωσης του φόρου, την πληρωμή του οποίου θα απέφευγε ο υπόχρεος φορολογούμενος.
Δικαίωμα προσφυγής - Εξώδικη επίλυση της διαφοράς
Κατά του φύλλου ελέγχου έχει δικαίωμα προσφυγής ο υπόχρεος ή οι κληρονόμοι του, εντός 60 ημερών από την κοινοποίηση του φύλλου ελέγχου.
Κατά τη διάρκεια της προθεσμίας προς άσκηση της προσφυγής, ο υπόχρεος δικαιούται να ζητήσει από τον αρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ την εξώδικη επίλυση της διαφοράς (συμβιβασμός)
ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι της απαλλαγής από το Φ.Μ.Α. για αγορά πρώτης κατοικίας;
Η απαλλαγή παρέχεται μόνο σε φυσικά πρόσωπα (έγγαμα ή άγαμα) και συγκεκριμένα μόνο σε Έλληνες υπηκόους που κατοικούν στην Ελλάδα. Συνεπώς δεν δικαιούνται της απαλλαγής οι ‘Έλληνες φοιτητές για όσο διάστημα παραμένουν σπουδάζοντας στο εξωτερικό, οι Έλληνες που εργάζονται στο εξωτερικό, είτε σε δική τους επιχείρηση, είτε με εξηρτημένη εργασίας.
Κατ εξαίρεση για τους έμμισθους ‘Έλληνες δημοσίους υπαλλήλους που υπηρετούν στο εξωτερικό θεωρείται ότι η κατοικία τους βρίσκεται στην Ελλάδα και συνεπώς δικαιούνται της απαλλαγής.
Οι αλλοδαποί δεν μπορούν να τύχουν της απαλλαγής αυτής κατά την αγορά πρώτης κατοικίας. Κατ’ εξαίρεση της ως άνω απαλλαγής μπορεί να τύχουν και οι αλλοδαποί υπήκοοι Κράτους - Μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίοι διαμένουν και εργάζονται για αρκετό διάστημα στην Ελλάδα με τις ίδιες προϋποθέσεις που τυχαίνουν οι Έλληνες πολίτες.
Η απαλλαγή κατά την αγορά πρώτης κατοικίας παρέχεται και στους Έλληνες εκ Τουρκίας, Β. Ηπείρου, Ρωσίας (Πόντιοι) και εκ Κύπρου, εφόσον έχουν εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα.
Η μόνιμη διαμονή της κατηγορίας αυτών των δικαιούχων αποδεικνύεται με κάθε νόμιμο μέσο, όπως π.χ. η έναρξη άσκησης επαγγέλματος, η πρόσληψη για παροχή υπηρεσιών εξαρτημένης εργασίας (μισθωτός), η ενοικίαση κατοικίας, η φοίτηση σε σχολές κ.λπ.
Επισημαίνεται ότι ειδικά για τα πρόσωπα αυτά η πρόθεσή τους για μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα δεν αναιρείται από το γεγονός ότι για ειδικούς λόγους, οι αρμόδιες υπηρεσίες τους χορηγούν προσωρινές άδειες παραμονής που ανανεώνονται.
Οι καταγόμενοι από τη Βόρεια Ήπειρο, την Κύπρο και την Τουρκία, εφόσον απέκτησαν ιθαγένεια τρίτου κράτους πλην της Αλβανικής, Κυπριακής και Τουρκικής, δεν μπορούν να τύχουν απαλλαγής από το φόρο.
Η απαλλαγή παρέχεται και στον κύριο ποσοστού εξ αδιαιρέτου οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου που αγοράζει το υπόλοιπο ποσοστό για να γίνει εξ ολοκλήρου κύριος του ακινήτου, εφόσον το ποσοστό που έχει δεν του πληροί τις στεγαστικές ανάγκες.
Η απαλλαγή του εγγάμου παρέχεται και στην άγαμη μητέρα ή στον εξ αναγνωρίσεως πατέρα εφόσον έχουν την επιμέλεια των ανήλικων τέκνων τους.
Η απαλλαγή του εγγάμου παρέχεται και στον άγαμο, ενήλικα με αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία. Ο έγγαμος μπορεί να προσαυξήσει το αφορολόγητο του με αυτό των αγάμων ενηλίκων παιδιών του με αναπηρία τουλάχιστον 67% ανεξαρτήτου ηλικίας.
Οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων, αποθηκών, γραφείων, βιομηχανοστασίων και γενικά αμιγών επαγγελματικών στεγών έχουν δικαίωμα απαλλαγής. Δεν θεωρείται επαγγελματική στέγη το ακίνητο το οποίο από την οικοδομική άδεια ή τον τίτλο κτήσης χαρακτηρίζεται ως κατοικία έστω και αν αυτό χρησιμοποιείται ως επαγγελματική στέγη.
Ποια είναι τα αφορολόγητα ποσά για την αγορά πρώτης κατοικίας;
Η απαλλαγή παρέχεται:
α) Για αγορά οικίας ή διαμερίσματος από άγαμο μέχρι ποσού αξίας εξήντα δύο χιλιάδων( 62.000) ευρώ.
β) Για αγορά οικίας ή διαμερίσματος από έγγαμο μέχρι ποσού, αξίας ενενήντα επτά χιλιάδων (97.000) ευρώ. Η απαλλαγή που δικαιούται ο έγγαμος προσαυξάνεται κατά 20.600 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα.
γ) Για αγορά οικοπέδου από άγαμο μέχρι ποσού αξίας 30.000, ενώ από έγγαμο μέχρι ποσού αξίας 53.000 ευρώ. Η αξία αυτή για τον έγγαμο προσαυξάνεται κατά 7.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 8.800 ευρώ για το τρίτο και για καθένα από τα επόμενα τέκνα του.
Παράδειγμα υπολογισμού φόρου με απαλλαγή πρώτης κατοικίας.
Ο Α, άγαμος, αγοράζει στην Αθήνα διαμέρισμα αξίας 64.500 ευρώ και απαλλάσσεται από το φόρο για αγορά πρώτης κατοικίας για τα 62.000 ευρώ.
Συνεπώς για τα 62.000 ευρώ δεν θα υπολογισθεί φόρος
Για τα 2.500 ευρώ x 11%= 275,00 ευρώ
275 ευρώ x 3%= 8,25 ευρώ
Επομένως σύνολο 283,25 ευρώ
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή πρώτης κατοικίας;
α) Ο αγοραστής ή η σύζυγός του ή τα ανήλικα παιδιά του να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οικήσεως σε άλλη οικία ή διαμέρισμα που πληρεί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού οικοπέδου, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληρεί τις στεγαστικές τους ανάγκες, που βρίσκονται σε πόλη με πληθυσμό άνω των 3000 κατοίκων…. Ακόμη για την απαλλαγή απαιτείται το αγοραζόμενο οικόπεδο ή το γήπεδο στο οποίο βρίσκεται η αγοραζόμενη οικία ή το διαμέρισμα να είναι οικοδομήσιμο και εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου δήμου ή κοινότητας, και μεταξύ αγοραστή και πωλητή να μην υπάρχει συγγένεια εξ αίματος ή εξ αγχιστείας πρώτου βαθμού.
Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση της απαλλαγής θα πρέπει να συντρέχουν στο όνομα του αγοραστή.
β) Θεωρείται ότι καλύπτονται οι στεγαστικές ανάγκες του αγοραστή και της οικογένειάς του, αν το συνολικό εμβαδόν της καθαρής επιφάνειας [της επιφάνειας χωρίς τους κοινόχρηστους χώρους] κατοικιών που υφίστανται ή υπάρχει η δυνατότητα βάσει των πολεοδομικών διατάξεων να αναγερθούν είναι: για ένα άτομο 35μ2,
ια δύο άτομα 70 μ2 προσαυξανόμενα κατά 15 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά του και 25μ2 για το τρίτο και τα επόμενα τέκνα.
γ) Η απαλλαγή παρέχεται με τον όρο ότι το ακίνητο θα παραμείνει στην κυριότητα του αγοραστή για μία τουλάχιστον πενταετία.
Πότε αίρεται η απαλλαγή;
Σε περίπτωση που με πράξη εν ζωή μεταβιβασθεί το ακίνητο ή συσταθεί σ’αυτό οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα πλην υποθήκης, πριν από την παρέλευση της πενταετίας, αυτός που μεταβιβάζει ή συνιστά εμπράγματο δικαίωμα υποχρεούται, προ της μεταβιβάσεως ή της σύστασης του εμπράγματου δικαιώματος, να υποβάλλει δήλωση και να καταβάλλει εφάπαξ τον ΦΜΑ που αναλογεί στη φορολογητέα αξία του μεταβιβαζομένου ακινήτου κατά το χρόνο της νέας μεταβίβασης.
Υπάρχει δικαίωμα απαλλαγής για δεύτερη φορά;
Δίδεται απαλλαγή και για δεύτερη φορά εάν συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις
α) Το ακίνητο που αγοράστηκε με απαλλαγή να ήταν οικία ή διαμέρισμα, διότι αν ήταν οικόπεδο συνάγεται ότι η ανοικοδόμησή του με εξάντληση του ανώτατου συντελεστή δόμησης προφανώς θα καλύψει τις αυξημένες στεγαστικές ανάγκες του αγοραστή και της οικογένειάς του.
β) Να έχουν περάσει τουλάχιστον δύο (2) χρόνια από την ημερομηνία της πρώτης αγοράς.
γ) Να πωληθεί η οικία ή το διαμέρισμα για το οποίο έχει δοθεί η πρώτη απαλλαγή.
δ) Η παλαιά οικία ή διαμέρισμα που εκποιήθηκε να μην πληρούσε τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούμενου την δεύτερη απαλλαγή.
ε) Η νέα οικία ή το διαμέρισμα το οποίο θα αγορασθεί να είναι κατά 10 τ.μ. τουλάχιστον μεγαλύτερο του πρώτου
στ) Η εκποίηση της παλιάς οικοδομής ή διαμερίσματος να μην έγινε σε συγγενείς του πωλητή, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, μέχρι πρώτου βαθμού
ζ) Να συντρέχουν στο πρόσωπο του αιτούμενου τη δεύτερη απαλλαγή όλες οι προϋποθέσεις που προβλέπει ο νόμος για την πρώτη.
Ως πρώτη απαλλαγή λαμβάνεται όχι μόνο εκείνη που είχε παρασχεθεί με τις διατάξεις του ν.1078/80 αλλά και με προηγούμενους στεγαστικούς νόμους που καταργήθηκαν.
Ποια είναι τα δικαιολογητικά για την χορήγηση της απαλλαγής για πρώτη κατοικία και πότε υποβάλλονται;
Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την χορήγηση της απαλλαγής από τον ΦΜΑ υποβάλλονται μαζί με την δήλωση ΦΜΑ πριν από την υπογραφή του οριστικού συμβολαίου.
Τα δικαιολογητικά για τη διαπίστωση των προϋποθέσεων απαλλαγής καθορίζονται με τις ακόλουθες αποφάσεις Κ. 10466/179/ΠΟΛ.227/6-12-1980,
και Κ.1847/24/πολ.227/6-12-1980 του Υπουργού Οικονομικών καθώς και η Κ.3883/140/5-4-1980 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Κοινωνικών Υπηρεσιών.
Ποιες απαλλαγές παρέχονται στους αγρότες;
α) Σε φυσικά πρόσωπα, κατά κύριο επάγγελμα γεωργούς ή κτηνοτρόφους παρέχεται απαλλαγή κατά την αγορά γεωργικών ή κτηνοτροφικών εκτάσεων, 1.800 Ευρώ κατά στρέμμα, εφόσον η κατά στρέμμα αξία τους δεν υπερβαίνει τα 3.600 Ευρώ (Ν.634/77).
β) Σε νέους αγρότες ηλικίας, μέχρι 40 ετών, παρέχεται απαλλαγή για το 75% της στρεμματικής αξίας και μέχρι 120 στρέμματα γεωργικών ή κτηνοτροφικών εκτάσεων συνολικής αξίας 528.500 Ευρώ, κατά ανώτατο όριο (Ν. 2520/97).
Οι νέοι αγρότες έχουν δικαίωμα να τύχουν απαλλαγής τόσο με τις διατάξεις του ν. 634/77, όσο και με το ν. 2520/97.
Χορηγείται απαλλαγή για αγορά οικίας , διαμερίσματος ή οικοπέδου με εισαγωγή συναλλάγματος;
Χορηγείτο, καταργήθηκε όμως από 28-12-2000 με τις διατάξεις του ν. 2873/2000.
Πότε παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή του Φ.Μ.Α.;
Το δικαίωμα του Δημοσίου για επιβολή Φ.Μ.Α. παραγράφεται μετά τη πάροδο πενταετίας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο επιδόθηκε η δήλωση Φ.Μ.Α. και μετά πάροδο δεκαπέντε ετών από το τέλος του έτους εντός του οποίου παρεσχέθη η απαλλαγή έστω και αν η υπόθεση περαιώθηκε οριστικά.
Γ. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
Ποια φυσικά πρόσωπα έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης Φ.Μ.Α.Π. για το έτος 2002;
Κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από την Ιθαγένεια ή τη κατοικία του για την περιουσία του που αποτελείται από ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα την 1η Ιανουαρίου 2002 ή από εμπράγματα δικαιώματα σ’ αυτά εκτός από υποθήκη, η αξία της οποίας υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων σαράντα τριών χιλιάδων εξακοσίων ευρώ (243.600) για τον άγαμο και τετρακοσίων ογδόντα επτά χιλιάδων διακοσίων ευρώ (487.200) για τους εγγάμους.
Τονίζεται ότι υποχρέωση έχουν όλα τα προαναφερόμενα πρόσωπα, ανεξάρτητα από το αν από τη δήλωσή τους προκύπτει φόρος για καταβολή.
Π.χ. Κατά κύριο επάγγελμα αγρότης άγαμος, έχει ακίνητη περιουσία αξίας 280.000 ευρώ. Τα ακίνητά του είναι απαλλασσόμενα. Υποχρεούται όμως, σε υποβολή δήλωσης Φ.Μ.Α.Π.
Επίσης υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης Φ.Μ.Α.Π., καθένας που καλείται εγγράφως από τον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. (Άρθρο 26 ν. 2459/1997 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 14 του ν. 2948/2001).
Ποια νομικά πρόσωπα έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης Φ.Μ.Α.Π. για το έτος 2002;
Όλα τα νομικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από την έδρα τους εφόσον έχουν στη κατοχή τους ακίνητο ή εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητο εκτός υποθήκης στην Ελλάδα, ανεξάρτητα της φορολογητέας του αξίας. Κατ’ εξαίρεση, νομικά πρόσωπα χωρίς ακίνητη περιουσία ή εμπράγματο δικαίωμα, εφόσον έχουν υποβάλλει μια φορά τουλάχιστον δήλωση, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης, εκτός και αν μεταβληθεί η περιουσιακή τους κατάσταση ή κληθούν από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ..
Π.χ. Α.Ε., χωρίς ακίνητη περιουσία, κάνει έναρξη στις 30-12-2000. Για το έτος 2001 υποχρεούται σε δήλωση Φ.Μ.Α.Π. , όχι όμως και για το έτος 2002 αν δεν έχει μεταβληθεί η περιουσιακή της κατάσταση.
Ο.Ε. έχει ακίνητη περιουσία αξίας 1.000 ευρώ. Υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης Φ.Μ.Α.Π.
Ιερά μονή, που έχει ακίνητα, απαλλάσσεται του φόρου. Υποχρεούται όμως, σε υποβολή δήλωσης Φ.Μ.Α.Π. (άρθρο 26 ν. 2459/1997, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 13 ν. 2579/1998).
Ποια είναι η αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την υποβολή δήλωσης Φ.Μ.Α.Π.;
Η Δ.Ο.Υ. που είναι αρμόδια για την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. (Άρθρο 27 ν. 2459/1997)
Πως προσδιορίζεται η αξία των ακινήτων;
Για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές που εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, η αξία τους προσδιορίζεται με το σύστημα αυτό.
Για ακίνητα στα οποία υπάρχουν κτίσματα και βρίσκονται σε περιοχές που δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, η αξία των ακινήτων υπολογίζεται με αντικειμενικά κριτήρια, ενώ η αξία του οικοπέδου με βάση συγκριτικά στοιχεία που υπάρχουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
Γήπεδα (οικόπεδα - αγροτεμάχια) που βρίσκονται σε περιοχές που δεν έχουν ενταχθεί στο αντικειμενικό σύστημα ο η αξία τους προσδιορίζεται με βάση την αγοραία αξία όπως αυτή διαμορφώνεται με τα συγκριτικά στοιχεία (Άρθρο 24 ν. 2459/1997).
Τι πρέπει να κάνει φορολογούμενος που επιθυμεί να μεταβιβάσει ακίνητό του πριν από την καταληκτική προθεσμία υποβολής της αρχικής δήλωσης και χρειάζεται πιστοποιητικό του άρθρου 32 του ν. 2459/1997
Ο φορολογούμενος έχει δύο επιλογές:
Μπορεί να υποβάλλει μερική δήλωση, καταβάλλοντας το φόρο για το σύνολο της αξίας του μεταβιβαζόμενου ακινήτου χωρίς απαλλαγές, με το μεγαλύτερο συντελεστή και στη συνέχεια να λάβει το πιστοποιητικό. Ο φόρος που κατεβλήθη με την μερική δήλωση συμψηφίζεται με το φόρο που θα προκύψει με βάση την αρχική δήλωση.
Μπορεί να υποβάλλει αρχική δήλωση, καταβάλλοντας ολόκληρο το φόρο που επιμεριστικά αναλογεί στην αξία του ακινήτου και κατόπιν να λάβει το πιστοποιητικό. (Άρθρο 32 ν. 2459/1997, 1027054/129/0013 ΠΟΛ 1066/24-2-1998 Α.Υ.Ο. «εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 32 του ν. 2459/1997 που προβλέπουν τις υποχρεώσεις των συμβολαιογράφων κατά τη σύνταξη συμβολαίων …»).
Σε περίπτωση ανέγερσης πολυκατοικίας με το σύστημα της αντιπαροχής ποιος είναι υπόχρεος σε δήλωση και σε φόρο;
Ο οικοπεδούχος:
α) Για την αξία του οικοπέδου για μια επταετία από τη χορήγηση της οικοδομικής άδειας ή μέχρι να μεταβιβασθούν τα διαμερίσματα της πολυκατοικίας σε τρίτα πρόσωπα ή στον εργολάβο ή μέχρι να εκμισθωθούν ή κατά οποιοδήποτε τρόπο χρησιμοποιηθούν πριν από την πάροδο της επταετίας. Τα υπό ανέγερση κτίσματα θα αναγράφονται και αυτά στις οικείες στήλες της δήλωσης Φ.Μ.Α.Π., όμως θα απαλλάσσονται του φόρου.
β) Για την αξία των διαμερισμάτων τα οποία συμφωνήθηκε να πάρει ο οικοπεδούχος, μετά την πάροδο της επταετίας από τη χορήγηση της οικοδομικής άδειας ή αφότου εκμισθωθούν ή κατά οποιοδήποτε τρόπο χρησιμοποιηθούν αυτά πριν την πάροδο της επταετίας.
Ο εργολάβος:
Για την αξία των διαμερισμάτων που δεν πουλήθηκαν, τα οποία συμφωνήθηκε να μεταβιβασθούν σ΄ αυτόν ή σε τρίτα πρόσωπα που θα υποδείξει, μαζί με το ποσοστό του οικοπέδου που αναλογεί σ΄ αυτά, μετά την πάροδο της επταετίας ή αφότου αυτά εκμισθωθούν ή κατά οποιοδήποτε τρόπο χρησιμοποιηθούν πριν την πάροδο της επταετίας.
Ο αγοραστής:
Σε περίπτωση που ο εργολάβος υποσχέθηκε με συμβολαιογραφικό προσύμφωνο να μεταβιβάσει σε τρίτο πρόσωπο διαμέρισμα, τότε υπόχρεος σε φόρο είναι ο αγοραστής, από την παράδοση του διαμερίσματος σ΄ αυτόν, η οποία πρέπει να αποδεικνύεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο παράδοσης, που καταρτίζεται μέσα σ΄ ένα δίμηνο από την παράδοση. Δεν είναι απαραίτητη η σύνταξη ιδιαίτερου συμβολαιογραφικού εγγράφου παράδοσης, σε περίπτωση που αυτή προκύπτει από το συμβολαιογραφικό προσύμφωνο.
(Άρθρο 23 ν. 2459/1997).
Οι σύζυγοι υποβάλλουν υποχρεωτικά κοινή δήλωση Φ.Μ.Α.Π.;
Όχι. Παρέχεται το δικαίωμα από το νόμο οι σύζυγοι, εφόσον το επιθυμούν, να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις Φ.Μ.Α.Π. (Άρθρο 26 ν. 2459/1997).
Απαλλάσσεται τέκνο άνω των 18 ετών, που για τη φορολογία εισοδήματος θεωρείται προστατευόμενο μέλος (π.χ.φοιτητής ,στρατιώτης ανάπηρος κ.λπ.);
Όχι. Ο νόμος απαλλάσσει μόνο τα ανήλικα τέκνα.
Ανήλικο τέκνο για την απαλλαγή του Φ.Μ.Α.Π. είναι εκείνο που την 1-1-2002 δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του. Δηλαδή, έχει γεννηθεί μέχρι και 31/12/1984. (Άρθρο 25 ν. 2459/1997).
Ποιες είναι οι προθεσμίες υποβολής της δήλωσης Φ.Μ.Α.Π.;
α) Η δήλωση των νομικών προσώπων υποβάλλεται μέσα στις προθεσμίες που προβλέπονται από τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος.
β) Οι δηλώσεις των φυσικών προσώπων θα υποβληθούν ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του Α.Φ.Μ. τους, με αρχή το νούμερο 1, από 5 Ιουνίου 2002 (σχετ. 1010657/44/0013, ΠΟΛ 1051/5-2-2002 Α.Υ.Ο.).
Ποιες είναι οι εκπτώσεις που παρέχονται;
Από τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας αφαιρούνται τα χρέη που είναι εξασφαλισμένα με υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης σε ακίνητα του φορολογουμένου αρκεί αυτά:
Να υπάρχουν κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας. Εξυπακούεται πως αφαιρείται μόνο το ποσό του χρέους που οφείλεται κατά την ημερομηνία αυτή.
Να προέρχονται από δάνεια που χορηγήθηκαν από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ή το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή από Τράπεζες.
Να χρησιμοποιήθηκαν αποδεδειγμένα για την ανέγερση ή την επέκταση ή την επισκευή των κτισμάτων που ανήκουν στον υπόχρεο.. Αν δεν χρησιμοποιήθηκαν για το σκοπό αυτό (χρησιμοποιήθηκαν π.χ. για αγορά ακινήτου), δεν αφαιρούνται.
(Άρθρο 25 ν. 2459/1997).
Για να χορηγηθεί η απαλλαγή για αγροτική γη τι απαιτείται;
Η αξία των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκτάσεων απαλλάσσονται από το φόρο εφόσον:
Ο υπόχρεος σε φόρο φυσικό πρόσωπο είναι κατά κύριο επάγγελμα γεωργός ή κτηνοτρόφος.
Ο υπόχρεος σε φόρο τις αυτοκαλλιεργεί.
Η βεβαίωση για την πιστοποίηση ότι τα γήπεδα είναι αγροτικά χορηγείται από την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Γεωργίας
ιδιότητα του κατά κύριο επάγγελμα αγρότη πιστοποιείται από την Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. (Άρθρο 23 ν. 2459/1997, 1079501/373/0013 ΠΟΛ 1204/27-8-2001 Α.Υ.Ο., 1086938/58/Β0013 ΠΟΛ 1205/21-7-1998 και 337410/10-7-1998 Κ.Υ.Α. Υπουργών Εσωτερικών. Οικονομικών και Γεωργίας).
Υποχρεούνται όλοι όσοι υποβάλλουν δήλωση Φ.Μ.Α.Π. να συνυποβάλλουν και τα φύλλα υπολογισμού αξίας των ακινήτων τους, όπου η αξία αυτών υπολογίζεται με το αντικειμενικό σύστημα;
Όχι. Η δήλωση Φ.Μ.Α.Π. έτους 2002 φυσικών και νομικών προσώπων δεν απαιτείται να συνοδεύεται από τα φύλλα υπολογισμού της αξίας ακινήτου (σχετ. 1010658/43/0013, ΠΟΛ 1050/5-2-2002 Α.Υ.Ο.)
Ποια είναι τα αφορολόγητα ποσά των φυσικών προσώπων για το έτος 2002;
Το αφορολόγητο ποσό για φυσικά πρόσωπα ορίζεται, για το έτος 2002 σε διακόσιες σαράντα τρεις χιλιάδες εξακόσια ευρώ (243.600) για άγαμο, τετρακόσιες ογδόντα επτά χιλιάδες διακόσια ευρώ (487.200) για έγγαμο, προσαυξανόμενο κατά εξήντα μία χιλιάδες εξακόσια πενήντα ευρώ (61.650), για καθένα από τα δύο πρώτα ανήλικα παιδιά τους και κατά εβδομήντα τρεις χιλιάδες τετρακόσια ευρώ (73.400) για καθένα από τα επόμενα ανήλικα παιδιά τους. (Άρθρο 25 ν. 2459/1997, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 14 ν. 2948/2001).
Ποια είναι τα αφορολόγητα ποσά των νομικών προσώπων για το έτος 2002;
Το αφορολόγητο ποσό των νομικών προσώπων ορίζεται, για το έτος 2002, σε διακόσιες σαράντα τρεις χιλιάδες εξακόσια ευρώ (243.600).
Ειδικά για τα ημεδαπά και ξένα, με τον όρο της αμοιβαιότητας, νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που επιδιώκουν αποδεδειγμένα σκοπούς κοινωφελείς, θρησκευτικούς, φιλανθρωπικούς και εκπαιδευτικούς, καθώς και για τα ημεδαπά κοινωφελή ιδρύματα, το αφορολόγητο ποσό ορίζεται σε εξακόσιες επτά χιλιάδες τετρακόσια ενενήντα (607.490). (Άρθρο 25 ν. 2459/1997, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 14 ν. 2948/2001).
Είναι απαραίτητη η καταβολή του 1/3 του προκύπτοντος φόρου με την υποβολή της δήλωσης Φ.Μ.Α.Π.;
Είναι απαραίτητη. Η δήλωση Φ.Μ.Α.Π., θεωρείται απαράδεκτη και συνεπώς μη υποβληθείσα και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα, εφ΄ όσον με την υποβολή της δεν καταβλήθηκε η πρώτη δόση , δηλαδή το 1/3 του προκύπτοντος φόρου. (Άρθρο 29 ν. 2459/1997, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 9 ν. 2515/1997 και συμπληρώθηκε με το άρθρο 1 ν. 2873/200, 1015260/34/Γ0013 ΠΟΛ 1040/11-2-1999).
Παρέχεται έκπτωση σε περίπτωση ολοσχερούς εξόφλησης του προκύπτοντος φόρου;
Ναι, σε περίπτωση που ο υπόχρεος σε φόρο καταβάλει εφάπαξ μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης, ολόκληρο το ποσό του προκύπτοντος φόρου (δηλ. κατά την υποβολή της εμπρόθεσμης δήλωσης), θα έχει έκπτωση 2,5%.
Σε ποιο νόμισμα υποβάλλεται η δήλωση ΦΜΑΠ έτους 2002;
Η δήλωση Φ.Μ.Α.Π. για το έτος 2002 υποβάλλεται μόνο σε ευρώ.
Ποιοι πρόσθετοι φόροι επιβάλλονται και σε ποιες περιπτώσεις;
Όταν δεν έχει υποβληθεί καθόλου δήλωση, επιβάλλεται πρόσθετος φόρος, που ορίζεται σε ποσοστό 3,5% επί του φόρου, την πληρωμή του οποίου θα απέφευγε ο υπόχρεος λόγω μη υποβολής της δήλωσης για κάθε μήνα καθυστέρησης.
Όταν υποβληθεί ανακριβής δήλωση επιβάλλεται στον υπόχρεο πρόσθετος φόρος, που ορίζεται σε ποσοστό 3% επί του φόρου την πληρωμή του οποίου θα απέφευγε, για κάθε μήνα καθυστέρησης.
Όταν η δήλωση υποβληθεί εκπρόθεσμα, επιβάλλεται πρόσθετος φόρος, που ορίζεται σε ποσοστό 1,5% επί του φόρου που οφείλεται για κάθε μήνα καθυστέρησης
Τέλος, επιβάλλεται πρόστιμο από 117 ευρώ έως 1.170 ευρώ στους υπόχρεους σε υποβολή δήλωσης, σε περιπτώσεις που δεν προκύπτει ποσό φόρου για καταβολή.
Μέχρι ποιο ποσό αμελείται η βεβαίωση του φόρου που προκύπτει από εκκαθάριση δήλωσης Φ.Μ.Α.Π. για το έτος 2002;
Όταν ο φόρος που προκύπτει από κάθε τίτλο βεβαίωσης. δεν υπερβαίνει τα 27 ευρώ αμελείται η βεβαίωση του ποσού.
|
